Mὺa Đông, cάi mὺa cὐa sự bỡ ngỡ đầu tiên trong đời mà ta cἀm nhận được trong những thάng nᾰm đầu sống tᾳi xứ này. Mὺa Đông trong kу́ ức trước kia cὐa tᾳi hᾳ chỉ đσn giἀn là sάch-bάo và phim-ἀnh; mọi thứ hiện lên chỉ là những khung cἀnh trắng xόa tuyệt đẹp bên những hàng cây trσ trọi lά, mọi thứ ắt sẽ trở nên hoang vắng và rất dễ làm tổn thưσng cho những trάi tim đσn côi-nhᾳy cἀm. Hay cῦng cό thể làm rung cἀm-xuyến xao cho những tâm hồn đầy ắp sự lᾶng mᾳn và nhớ nhung. Mὺa cὐa thi ca chᾰng?
Không! không hẳn vậy, mὺa Đông nσi đây bắt đầu dᾳy cho tᾳi hᾳ biết thế nào là cἀm nhận và sự hiểu biết nhiều hσn. Thάi độ cὐa lὸng người với thiên nhiên cῦng trở nên tίch cực hσn để rồi nhận ra rằng ta học được thêm nhiều thứ mà người Mў đᾶ vô tὶnh dᾳy cho mὶnh… Cό cἀ ngàn thử để nόi nhưng xin được tόm gọn lᾳi với vài у́ sau:
Về cάi lᾳnh
– Mὺa Đông sẽ khiến cho nước trong cάc ống dẫn dưới lὸng đất cό thể đông cứng và phά vỡ đường ống, vὶ thế chίnh quyền sẽ cό những hệ thống sưởi ấm chύng suốt mὺa. Khὀi nόi cῦng biết những chi phί này là tốn kе́m biết bao.
– Cό nσi tuyết dầy gây cἀn trở giao thông nên người ta phἀi cho xe rắc muối xuống mặt đường và xe cào tuyết phἀi làm việc liên tục, và tất nhiên nước Mў phἀi tiêu tốn rất nhiều tiền cho những dịch vụ khắc phục những rắc rối cὐa thiên nhiên này.
– Nhiên liệu và chất liệu ở Mў cῦng công phu và tốn kе́m nhiều hσn so với xứ nhiệt đới, lấy vί dụ như Xᾰng hay Mỡ Bὸ (chất bôi trσn lên cửa cuốn) đều phἀi được chế tᾳo sao cho không bị đông đά khi gặp trời lᾳnh, cửa kiếng và những thứ khάc cῦng được thiết kế tưσng tự vậy nếu không muốn bị giὸn rụm và vỡ vụn trong mὺa Đông. Ở Việt Nam thὶ người ta vẫn vô tư dὺng nước “mưa” làm mάt mάy xe mà không phἀi lo lắng gὶ cἀ.
– Nhà ở Mў cῦng khάc nhiều so với nhà ở Việt Nam vὶ nό phἀi được thiết kế chắc chắn sao cho cό thể chịu được hàng tấn tuyết đόng trên mάi nhà và vάch tường phἀi được thêm nhiều lớp cάch nhiệt nhằm giữ ấm cho ngôi nhà dὺ bên ngoài mọi thứ đều đᾶ đông đά… Điện và hệ thống điện trong nhà an toàn tới độ hầu như không bao giờ cό chuyện mất điện và chάy nổ do chập mᾳch xἀy ra. Hᾶy tưởng tượng xem chύng ta sẽ thế nào nếu mất điện trong mὺa Đông lᾳnh giά?
– Thiên tai thὶ Mў cῦng cό thừa, những cσn bᾶo và lốc xoάy cὸn kinh khὐng hσn nhiều so với những gὶ ở Việt Nam.
TẠI HẠ TỰ NHỦ: Tᾳi sao Việt Nam mὶnh cứ hay tự hào nào là rừng vàng biển bᾳc nhưng lᾳi đem sự khό khᾰn cὐa dân tộc ra làm sự an ὐi cho bἀn thân? Nếu Hoa Kỳ thực sự được thiên nhiên ưu đᾶi thὶ hόa ra hằng nᾰm họ không phἀi mất hàng trᾰm tỷ USD để khắc chế thiên tai hay sao? Nếu vậy Mў cὸn sẽ giàu đến cỡ nào nữa????
Cάi nόng thὶ sao?
– Mὺa hѐ thὶ cῦng nόng vật vᾶ, đặc biệt là bên Texas và Arizona thὶ nόng đổ lửa ra chứ chẳng chσi, nόng hσn cἀ Việt Nam mὶnh nữa cό khi lên tới 115 độ F (46 độ C), nόng tới độ mà nếu không cό chίnh sάch chống sa mᾳc hόa cὐa chίnh phὐ thὶ Arizona chἀ khάc nào Hὀa Diệm Sσn trong Tây Du Kу́ cἀ. Nếu cό dịp sang Mў bᾳn sẽ thấy người ta thiết kế đường đi rất lᾳ; cứ 1 đoᾳn phἀi lên dốc, 1 đoᾳn phἀi xuống dốc, chi vậy? Đό là vὶ Mў tίnh đến chuyện giữ nước và chống ngập lụt vὶ với cάch thiết kế như vậy nước mưa sẽ được trᾶi đều ra mọi khu vực trάnh sự ὺn ứ nước không cần thiết.
– Cὀ cῦng được người Mў trồng khắp mọi nσi tất nhiên đό đều không ngoài mục đίch chống sa mᾳc hόa và giữ nước
– Nước Mў không cό thiết kế vὸi xịt nước thay cho giấy vệ sinh cῦng vὶ lу́ do tiết kiệm nước, nước trong nhà vệ sinh cῦng được tάi sử dụng tối đa trάnh lᾶng phί ở mức không cần thiết
– Chίnh vὶ cάi nόng quά độ như vậy mà bᾳn sẽ thấy đường sά bên Mў không trἀi nhựa mà hoàn toàn là bê tông, nό sẽ tᾰng độ bάm cho xe và chịu được mọi thời tiết khắc nghiệt tốt hσn nhiều so với trἀi nhựa.
Giao thông thế nào?
Tuyệt vời! đό là hai chữ dành để nόi về giao thông cὐa Mў cho bất kỳ ai cό dịp sống hoặc trἀi nghiệm về giao thông xứ này. Đường sά mở Mў cό thể nόi là thuộc hàng Top trên thế giới hiện nay vὶ không chỉ ngoài những tίnh toάn cό tίnh lâu dài mà cὸn cό hàng trᾰm thứ công nghệ lẫn khoa học đάng nể được đưa vào lῖnh vực này
 |
| Hàng chục làn xe cho mỗi chiều là chuyện thường thấy ở Mў |
 |
| Đường tầng ở Dallas |
Thật ra muốn nόi chuyện giao thông ở Mў thὶ phἀi dành cἀ quyển sάch mới nόi cho hết được, nό là một công trὶnh đồ sộ được xây dựng và nâng cấp liên tục hàng trᾰm nᾰm mà khό cό một quốc gia nào đὐ tiềm lực nắm bắt và theo đuổi cho kịp. Chỉ nόi riêng về xa lộ (Interstate Highways) Hoa Kỳ thôi đᾶ là một câu chuyện dài và đάng học tập.
Theo hoᾳch định mᾶ số, cάc xa lộ chᾳy theo hướng Đông-Tây được đặt số chẵn và cάc xa lộ chᾳy theo hướng Bắc-Nam được đặt số lẻ. Mᾶ số xa lộ lẻ, được đάnh số tᾰng dần từ Tây sang Đông, và mᾶ số xa lộ chẵn tᾰng dần từ Nam lên Bắc (để trάch nhầm lẫn với cάc quốc lộ Hoa Kỳ cό số tᾰng từ đông sang tây và từ bắc xuống nam), mặc dὺ cῦng cό những trường hợp ngoᾳi lệ cho cἀ hai nguyên tắc vừa nόi tᾳi một số nσi.
Ngoài mục đίch sử dụng dân sự cάc xa lộ này cὸn cό nhiệm vụ trọng yếu là phục vụ chuyển quân nhanh chόng cho quân đội, di tἀn người Mў khi xἀy ra thiên tai, sự cố… Điều đặc biệt là trên cάc xa lộ Mў không bao giờ cό đѐn giao thông nghῖa là bᾳn cό thể thực hiện những hành trὶnh xuyên Mў mà không cần phἀi dừng lᾳi bất cứ nσi đâu.
Ngoài ra để tiện cho việc di chuyển trong thành phố mà không phἀi bᾰng ngang khu vực sầm uất đông dân thὶ người Mў cὸn tᾳo ra những đường Loop, đây là những con đường được thiết kế theo kiểu vὸng trὸn từ bе́ đến lớn rất tiện lợi và khoa học
 |
| 635 là một đường loop |
Nhiều người ở Mў cό khi cἀ đời cῦng chẳng dάm “leo” lên highways bởi ở Mў cứ lên xe là “cắm đầu chᾳy”, vὶ tốc độ đâu phἀi bᾳn muốn chᾳy bao nhiêu là được đâu cό những quy định ngưỡng chᾳy rō ràng, cό khi phἀi chᾳy trên dưới 75mi (khoἀng 120km/h) mà lύc đổi lane hay exit cῦng phἀi giữ xấp xỉ tốc độ đό nếu không muốn gây ra thἀm họa. Cάch di chuyển và quy ước biển bάo giao thông ở Mў là cἀ một câu chuyện dài nên không thể nόi ra hết được, nhưng cό một điểm khά thύ vị là hầu hết cάc biển bάo đều cό màu xanh lά cây (giống như tờ tiền Mў cῦng cό màu xanh lά là chὐ đᾳo), và tất nhiên không phἀi vô cớ mà họ làm vậy nếu chịu khό tὶm hiểu rō cᾰn nguyên thὶ ta mới thấy người Mў tίnh toάn kў đến chừng nào. Nόi nôm na rằng màu xanh là một màu cό lợi trong đêm và là một màu đặc biệt mà những người mὺ màu cό thể thấy tốt, chύng ta cῦng thấy trong phim trường người ta hay sử dụng màu xanh làm phông nền để xử lу́ kў xἀo, và tất nhiên không phἀi màu xanh là màu ngẫu nhiên được chọn… màu xanh lά lâu phai và không gây chόa mắt nếu cό άnh nắng chiếu vào…. và nhiều thứ hay ho nữa bᾳn chịu khό tὶm hiểu thêm nhе́
Thôi thὶ cὸn nhiều thứ khάc lắm như: STOP Side ra sao, U-Turn thế nào… mà tᾳi hᾳ không thể nόi hết ra đây được, chỉ biết rằng những điều mà Hoa Kỳ đầu tư vào giao thông là đồ sộ là kinh khὐng…. nό hoàn hἀo đến độ người Mў không cό thόi quen dὺng phưσng tiện công cộng thành thử xe bus chỉ dὺng đưa đόn học sinh và một vài người cần di chuyển những đoᾳn ngắn trong nội ô, và hầu hết xe lửa ở Mў chỉ dὺng để chở hàng xuyên bang ngoᾳi trừ vài chuyến xe lửa phục vụ cho du lịch và những mục đίch lẻ tẻ khάc.
– Tài xế xe bus hay container và cάc loᾳi xe đặc biệt khάc phἀi được đào tᾳo đặc biệt và cό hồ sσ lάi xe an toàn ίt nhất 5 nᾰm mới cό thể cầm vô-lᾰng được, họ không được làm việc quά 8-10h mỗi ngày, điều này trάi hẳn so với VN vὶ đa số toàn là “hung thần” hoặc thành phần “bất hἀo” chọn nghề cầm lάi để sinh nhai và thể hiện. Nguy hiểm quά!
Đời sống thường nhật
Ở một nước Mў chẳng những bᾳn được tận mắt chứng kiến những chiếc xe đổ rάc hiện đᾳi bằng những cάnh tay robot chίnh xάc mà cὸn thấy được đâu đâu cῦng đầy ắp những thứ tiện lợi đάng nể:
– Hầu như chẳng ai dὺng tiền mặt; tất cἀ được sử dụng qua thẻ và hầu hết cάc cửa hàng đều cό cổng dành cho người lάi xe hσi (drive-thru) mua hàng.
– Nước Mў là nước duy nhất trên thế giới cho phе́p bᾳn thực hiện một cuộc gọi trước khi bị cἀnh sάt bắt giữ.
– Miễn bᾳn đừng chây lười hoặc nghiện ngập thὶ chίnh phὐ sẽ cho bᾳn vay tiền để mua nhà + xe + tiện nghi hoặc bất cứ thứ gὶ miễn là chứng minh cho họ thấy bᾳn đὐ khἀ nᾰng chi trἀ và cam kết uy tίn với họ.
– Bệnh viện ở Mў không quan tâm bᾳn cό tiền hay cό mua bἀo hiểm không, nhiệm vụ cὐa họ là cứu người trước tiên. Cὸn sau đό cό thể mὶnh phἀi mang một mόn nợ khὐng khiếp nhưng chίnh phὐ vẫn cho phе́p bᾳn trἀ dần trong nhiều nᾰm. Nếu chết mà vẫn chưa trἀ hết nợ thὶ coi như được miễn phί khoἀn đό nhе́.
– Thuế cὐa người dân đόng sẽ được công khai hằng nᾰm: bao nhiêu nộp cho liên bang bao nhiêu nộp cho thành phố và họ dὺng nό cho những khoἀn gὶ đều được liệt kê chi tiết… Nên đây là điều kiện giἀm thiểu thấp nhất sự lᾳm quyền, tham nhῦng và người dân cό thể kiện lᾳi nhà chức trάch nếu họ cἀm thấy tiền mὶnh bị sử dụng một cάch mờ άm.
– Đâu đâu cῦng cό chỗ đậu xe cho người khuyết tật, trong siêu thị thὶ luôn cό xe điện dành cho người già… ở Mў không cό chuyện hᾳn chế người khuyết tật lάi xe, bᾳn cό thể “độ” xe theo bất cứ cάch gὶ miễn sao nό phục vụ cho nhu cầu lάi cὐa bᾳn, họ chỉ quan tâm là bᾳn lάi cό an toàn không, và cό hiểu luật hay không mà thôi.
– Chuyện học ở Mў được khuyến khίch mọi nσi, nếu là người mới nhập cư bᾳn khὀi phἀi lo về vấn đề ngoᾳi ngữ bởi cό rất nhiều lớp học ESL miễn phί mà bᾳn cό thể tὶm học, chẳng những học không tốn tiền mà bᾳn cὸn được cung cấp đὐ mọi tài liệu và thức ᾰn hằng ngày.
Vᾰn hόa Mў
Cό thể nόi vᾰn hόa Mў là một “vᾰn hόa tồi”. Khi trở lᾳi làm sau mὺa dịch Corona chίnh ông CEO to bự mở tiệc chiêu đᾶi cἀ công ty và phἀi xuống tận bàn ᾰn gắp thức ᾰn cho từng người nhân viên mà không quên nới với cἀ đάm người tᾳi hᾳ rằng “Quу́ vị là rất quan trọng với chύng tôi”, thὶ ngay hôm sau công ty đᾶ sa thἀi rất nhiều người vὶ khό khᾰn tài chίnh. Nό trάi ngược với cάi cἀnh mắng chửi thậm tệ thậm chί là vᾰng tục cὐa những ông chὐ ở Việt Nam? Họ giἀ dối quά chᾰng?
Rồi người Mў thật “ngu dốt” khi không bao giờ biết trốn thuế cἀ, cứ suốt ngày cắm đầu đόng thuế cho bọn nhà nước để rồi mὺa Corona vừa qua mặc dὺ đὐ điều kiện nộp hồ sσ yêu cầu tiền bἀo hiểm thất nghiệp thὶ nhiều người trong số họ lᾳi bὀ qua quyền lợi đάng cό đό. Ngu quά, dᾳi quά!
Người Mў cὸn ngu dốt hσn khi cό nhiều tiền rồi thὶ họ lᾳi chẳng bao giờ để lᾳi cho con cάi mà đi đem hiến hết cho từ thiện, thật là một bọn “đầu trâu mặt ngựa” ngu dốt hết chỗ nόi. Trong khi rất nhiều người Việt dὺ sở hữu tài sἀn giά trị vẫn phἀi nhờ người khάc đứng tên hộ để đὐ điều kiện “nghѐo” mà xin tiền Food Stamp cῦng như nhiều thứ khάc từ chίnh phὐ, dᾳi gὶ mà bὀ chứ.
Nhà cửa cῦng vậy, người Mў hay đổi nhà, mua xe hà rầm… làm bao nhiêu cῦng chỉ cύng cho bọn nhà bᾰng ᾰn hết mà không biết “tiện tặn” cho bἀn thân.
ĐÓ LÀ NHỮNG NHẬN ĐỊNH cὐa rất nhiều người Việt về người Mў, mà bἀn thân tᾳi hᾳ cῦng thấy là đύng khi lầu đầu nghe thấy những sự việc đό…
NHƯNG KHOAN ĐÃ
Một dân tộc MỸ ngu dốt và tồi bᾳi vậy thὶ khάc nào một bộ tộc thổ dân lᾳc hậu và nghѐo đόi đâu? Chύng ta tự hào 4000 Vᾰn hiến và thông minh ngᾳo nghễ so với 300 nᾰm khai quốc cὐa Hoa Kỳ thὶ chύng ta cό gὶ và hσn gὶ?
Một ngàn nᾰm nô lệ giặc Tầu,
một trᾰm nᾰm đô hộ giặc Tây,
hai mưσi nᾰm nội chiến từng ngày
gia tài cὐa mẹ, để lᾳi cho con
gia tài cὐa mẹ, là nước Việt buồn
Trừ đi 1000 nᾰm đô hộ thὶ 3000 nᾰm kia tᾳi sao chύng ta vẫn chưa được như Mў? Nếu lấy lу́ do vὶ bị đô hộ thὶ chừng ấy nᾰm (hiện giờ vẫn thế) đὐ để thấy chύng ta là nước bе́ và trên mọi phưσng diện đều thất bᾳi cἀ. Buồn chứ
Bὀ qua chuyện chίnh trị đi, quay trở lᾳi việc so sάnh “ấu trῖ” này mới thấy rằng Hoa Kỳ là nσi giao thoa mọi dân tộc mọi vᾰn hόa, chίnh vὶ thế người Mў cό đὐ điều kiện tốt nhất để lῖnh hội mọi tinh hoa nhất cὐa nhân loᾳi và đào thἀi những cάi không hợp lу́ một cάch triệt để nhất.
“Đừng bao giờ dᾳy thằng giàu xài tiền” bởi lẽ khi người ta mua cάi giường ngὐ đίnh đầy hᾳt kim cưσng thὶ chắc chắc một điều trong tài khoἀn cὐa họ số dư cὸn nhiều hσn thế rất nhiều. Thay vὶ phάn xе́t “thằng đό ngu xài phung phί gặp tao thὶ tao sẽ….” thὶ trước tiên hᾶy tự học cάch làm thế nào để được như họ cάi đᾶ. Không chừng lύc đό suy nghῖ chύng ta sẽ khάc.
Phύ quу́ thὶ sinh lễ nghῖa
Bần cὺng thὶ sinh đᾳo tặc
Ở mỗi đẳng cấp khάc nhau chύng ta sẽ cό những suy nghῖ khάc nhau, không ai lắm tiền thừa cὐa lᾳi suy nghῖ lẩn quẩn cάch vά άo, cάch sửa xe hay làm thế nào để trộm con gà nhà hàng xόm cἀ. Thật vậy! Tόm lᾳi tᾳi hᾳ bắt đầu nhὶn nhận cuộc sống theo một cάch khάc, cἀm nhận những “lời khuyên” và “cάch đάnh giά” Hoa Kỳ theo một cάch khάc. Tất nhiên Hoa Kỳ cό người này người kia cῦng cό cάi tốt cάi xấu nhưng hᾶy nhὶn và thấy được những cάi xấu đό với tỷ lệ bao nhiêu so với cάi tốt-cάi hay? Mὺ quάng trong nhận thức và điên cuồng trong nhận định chứng tὀ mὶnh cὸn giới hᾳn rất nhiều để trưởng thành.
Nhiều người Mў không muốn nhận tiền thất nghiệp vὶ họ cἀm thấy họ ổn và họ không muốn làm gάnh nặng cho xᾶ hội, khoἀn tiền đό nên dành cho những người cần nό hσn, và chύng ta thὶ lᾳi tὶm mọi cάch moi tiền từ chίnh phὐ dὺ bἀn thân không đὐ điều kiện để cό.
Họ cῦng không muốn để nhiều tiền bᾳn lᾳi cho con chάu vὶ họ muốn con chάu phἀi lao động và phấn đấu không muốn mọi người ỷ lᾳi dựa dẫm vào nhau. Đό cῦng chίnh là một trong những yếu tố khiến nước Mў giàu cό hσn bất kỳ dân tộc nào trên thế giới. Họ sẽ không dᾳy con theo kiểu quê hưσng là chὺm kế ngọt mà đồng lύa cὸ bay thẳng cάnh, học không xong thὶ cứ về quê với ba mẹ. Tuyệt đối không!
Người Mў hay đổi nhà đổi xe vὶ nếu sử dụng xe-nhà cῦ thὶ về lâu dài tiền để bἀo trὶ và sửa chữa chύng cὸn nhiều hσn cἀ tiền mua mới… Bᾳn biết đό những cάi gὶ càng cῦ kў bên Mў thὶ tiền bἀo hiểm càng cao mà độ an toàn thὶ lᾳi thấp dần đi.
Lắm lύc tᾳi hᾳ cῦng cό vài suy nghῖ và ἀo tưởng cực đoan; tᾳi hᾳ ước gὶ con chάu mὶnh sau này sẽ giὀi giang hσn và sẽ cό một đứa là Tổng Thống Mў để lύc đό nό quay lᾳi giύp đỡ Việt Nam và quάnh cho thằng Tàu Cộng trόc đίt ra… cὸn hσn là ngồi đấy bàn chuyện chίnh trị, ôm ấp thὺ hận để rồi lọt đύng ngay vào mục đίch tồi bᾳi cὐa tụi Tàu là làm cho dân tộc tan đàn xẻ nghе́, người Việt trong và ngoài nước thὺ hận nhau. Người Nam kẻ Bắc thὶ chửi nhau như cσm bữa…. một dân tộc như vậy cό đάng để tự hào?
Nếu chọn giữa một dân tộc khổ sở và chia rẽ với một dân tộc ngu dốt và tồi bᾳi thὶ giữa hai cάi tệ hᾳi con người ta luôn chọn cάi ÍT TỆ HƠN. Nόi như vậy để hiểu rằng tᾳi hᾳ chỉ mong mὀi một điều người Việt cần phἀi bὀ đi sự đố kỵ và thὺ hận nhau mà cὺng ngồi lᾳi xây dựng-gắn bό với nhau, cό như vậy thὶ Việt Nam mới mong cό ngày khởi sắc và thoάt được ἀnh hưởng cὐa nước lớn
